බිඳුණු සිතකට ගලා ආ සිතුවිලි.....පොදක්

            කොතනකින් අරඹන්නද මේ ලියමන.......සිතා ගත නොහැකිය. මගේ බොහෝමයක් ලිපි මම ලියනුයේ ජිවිතය යන වචනය පෙරටු කර ගනිමින්ය. හැමදාමත් වගේ එම වචනයෙන් පටන් ගැනිම පුදුම විමට කරුණක් නොවන බව මට හැඟේ. ඒ මන්දයත් ලෝකයේ සිදු වන සෑම සිද්ධාන්තයක්ම ජිවිතයත් සමඟ බද්ධ වි සිදුවන බැවින්ය. එහි ප්‍රතිඵලය දුක හෝ සතුට වේවා! එය බලපානුයේ ජිවිතයටමය.

            ජිවිතයක් නිතරම කැළඹිමට හෝ නිසල කිරීමට හැකි ප්‍රධාන සාධක කිහිපයක් ඇත. එනම් ඒ ආදරය, රාගය සහ මුදල්ය.

ළදරු අවදිය,ළමා කාලය,පාසල් දිවිය,යෞවනය, විවාහ ජිවිතය සහ සැදෑ සමය, මේ අපි පසු කරන ජිවිතයේ අවධින්ය. මෙම කාලයන් තුල සිදු වු අත්දැකිම් සහ අත්විඳිම් දෙස වෙනස්ම පැතිකඩකින්  දකින්නට හැකිනම් ඇත්තටම අපි ගත කළ ජිවිතයෙන් ලබා ගත් දේ පිළිබඳව සැහිමකට පත් විය හැකිද?කොහෙත්ම නැත. තමන් තරුණ කාලයේ තව කෙනෙකුට දුන් පිඩනයක් දුකක් පිළිබඳව මහළු වියට ගිය පසු  නිතර නිතර මතකයටවිත් “අනේ ඒදා මං එහෙම නොකරා නම්’ යන සිතුවිල්ලේ හිඳ ලතවිමටත් පසු තැවිමටත් පත්වෙයි.සිත හඬවයි. කාලයත් සමඟ දුක ලබපු පුද්ගලයාට වඩා දුක් දිපු පුද්ගලයා දුක් විඳියි. යථාර්තය එය බව මට සිතෙයි. ඒ නිසාවෙන් අද අදම සිට අපි තවත් මිනිස් සිතක් නොරිදමු.

අත්දැකිම් යනු ජිවිතය පවත්වාගෙන යාමට පහසුවන ලකුණකි. එහෙත් එය සෑම තැනකදිම වලංගු වන්නේද නැත. එකම පිඩාවකට විටින් විට ගොදුරු වන අවස්ථා ඇත. එවැනි අවස්ථා වල මම පෙර කියු අත්දැකිම් ජිවිතය පවත්වාගෙන යමට පහසු වන ලකුණ වෙනුවට ජිවිතය වැරදි දිශාවකට රැගෙන යන සලකුණක් බවට පත් වෙයි. තවත් මිනිස් සිතක හැඟිමක් සමඟ ගනුදෙනු කිරීමේදී බොහෝම පරිස්සමින් තින්දු තීරණ ගත යුතුය. විශේෂයෙන් ම ආදර බැඳිම් පවත්වාගෙන යන විටදී වඩා සැලිකිලිමත් විය යුතුය. කැමති කැමති දකින දකින දේ අභියස තම සිත නතර කිරීම විශාල අවදානමකි. ආදරය සහ රාගය එකම කාසියේ දෙපැත්ත සේය. ප්‍රේමය සහ රාගය පටලවා ගත යුත්තක් නොවේ. හඳවතට පමණක් සෑම විටම ඉඩදීම ආදරය රාගයක් විමට වැඩි ඉඩකඩක් ඇත. ආදරය සහ රාගය යනු මිනිස් සිතක් කිසි විටෙකත් සැහීමකට පත් නොකරන යමකි. ඔබත් මමත් සදාකාලික දිවි පෙවතක් ගත කිරීමට මේ ලෝකයට පැමිණ නැත. සිත කැමති දේට වඩා ළඟ තිබෙන සතුට සැනසිමක් ලබා දෙන්නේ නම් අපි කළ යුත්තේ එය රැක ගැනිමය. අපි මේ මහ පොළවට අගාන්තුකයින් පමණකි. මෙහි අයිතිකරුවන් සේ තමන් කැමති දේ පමණක් රිසි සේ කරනා පුද්ගලයින් අවසානයේ වෙනත් කෙනෙකුට උවමනා පරිදි මේ මහපොළවට යට වෙයි.

            විශ්වාසය රඳා පවතිනුයේ ඔබත් මමත් පවසන වචන මතය. එම නිසා හිතට නැඟෙන සෑම වචනයක්ම තමන්ට ආදරය කරන කෙනෙකුට පැවසිමේදී දෙවතාවක් සිතා බැලිය යුතුය.තමන්ට එය කළ නොහැකිද එයින් ඇතිවන තත්ත්වයන් පිළිබඳව සම්පුර්ණයෙන් නැතැත් යම් වැටහිමක් තිබි යුතය. පොරොන්දු කැඩුණු පසු නිදහසට කරුණු කාරණා කොතෙක් තිබුණත් එය මනුෂ්‍ය ක්‍රියාවක් නොවෙනු ඇත. මම නැවත කියමි. ඔබත් මමත් සදාකාලික දිවි පෙවතක් ගත කිරීමට මේ ලෝකයට පැමිණ නැත. අපි මේ මහ පොළවට අගාන්තුකයින් පමණකි. මෙහි අයිතිකරුවන් සේ තමන්ට රිසි සේ දිවි ගිවිමට ඇතමුන්  ක්‍රියා කළද, එම ක්‍රියා සැදෑ සමය නොසන්සුන් කරයි. අතීතයේ තමන් කළ කී දේ පිළිබඳව මෙනෙහි කිරීමේදී  පසුතැවිමක් පමණක් සිතට ගෙන දෙයි.

බෞද්ධයින් වැඩි වශයෙන් සිටින ශ්‍රී ලංකාවේ බහුතරයක් මිනිසුන් මහළු වියට පා තැබු පසු පිනට දහමට වැඩි වශයෙන් නැඹුරු වන්නෝය. එයට හේතුව ලෙස මම දකිනුයේ අතීතයේ තමන් සිදු කළ පව් සමාකර ගැනිමට සහ ඒ තුලින් වර්තමාන සිත සන්සුන් කර ගැනිමට එකම මාර්ගය පිං දහම් කිරීම යන සිතුවිල්ලේ සිටිමය. එහෙත් ජිවිතයේ අවසන් කාලයේ තමන් කරන පිං දහම් තුලින් අතිතයේ තමන් කළ පව් සමාකර ගැනිම එතරම් පහසු කටයුත්තක් නොවනු ඇත. දෙවියන් වහන්සේ වුවද ඔබ මම කළ විටදි වැරදි වලට සමාව දෙනුයේ එය වැරැද්දක් ලෙස අවබෝධ වී නැවත එවැනි වැරැද්දක් තමන් අතින් සිදු නොවිමට උන් වහන්සෙ ඉදිරියේ පොරොන්දු වුවහොත් පමණි. වරද වරදක් ලෙස දැකිමට මහළු විය එන තෙක් සිටිය යුතු නැත.

            තවද මුදල් යනු අප ජිවිතය පවත්වාගෙන යාමට උපකාරකයක් පමණි.එය මුළු ජිවිතයම කරගෙන මිනිසුන් කරනා නොමනා ක්‍රියා අද සමාජය තුල කොතෙක් නම් ඇත්ද? මුදල් වැඩි වශයෙන් අත ගැවෙසන පුද්ගලයා නිතරම තමන්ට සිතෙන සිතෙන දේ කිරීමට පෙළඹෙති. අතමිට සරු නැති පුද්ගලයා එය ලබා ගැනිමට මුදල් ඇත්තන්ට ගැතිකම් කරමින් ඔවුන්ගේ ඕනෑ ඒපාකම් වලට සහයෝගය ලබා දී මුදල් උපයයි.එහි හරි වැරැද්දක් ගැන මේ දෙපිරිසම ‍නොසිතයි. මුදල් නිසා බොහෝ මිනිසුන් යම් කිසි දවසක තමන් ඉදිරියේම අසරණ තත්ත්වයට පත් වෙයි. විසදුම් නැති පටලැවිලි තුල අතරමං වෙයි. මේ අතර සෑබැ මිනිස් සුවඳ හඳුනනා මිනිසුන්ද ඕනෑ තරම් අප අතර සිටිති. ඔවුන් තමන් උපයන මුදලින් කොටසක් අහිංසක බලාපොරොත්තු සඵල කර ගැනිමට යොදවයි. මිනිසුන් අතර උතුම් මිනිසෙකු වනුයේ වචනයකි හෝ අසරණ වු සිතක් දිරිමත් කරන්නෙකු පමණකි.

            මෙවැනි උතුම් මිනිසුන් සැදෑ සමයට පිය මනින විට පිං දහම් අමුතුවෙන් පිං දහම් කිරීමට අවශ්‍ය නැත.